Авыл тормышы
-4 °С
Болытлы
Барлык яңалыклар
Фермерлык эше
17 гыйнвар 2020, 19:25

БИЗНЕС ҺӘМ КҮҢЕЛ ӨЧЕН

Рифат Гани улы Ибәтуллин яхшы хезмәт хакы, лаеклы эш урыннары булмауга зарланып утыручы кешеләр рәтеннән түгел. Ул үзенең сәләтен эшкә җигә белә. Бит эш аңа - шатлык, ә йортына муллык китерергә тиеш.

Рифат Гани улы Ибәтуллин яхшы хезмәт хакы, лаеклы эш урыннары булмауга зарланып утыручы кешеләр рәтеннән түгел. Ул үзенең сәләтен эшкә җигә белә. Бит эш аңа - шатлык, ә йортына муллык китерергә тиеш. Хаклы ялга чыкканчы Салават шәһәрендәге бер оешмада сакчы булып эшләгән, ә аннан алда – агроном, Бәгәнәш бүлеге идарәчесе, Первомайский совхозының җитештерү буенча директор урынбасары булган. Ә инде пенсиягә чыгар вакыт җиткәч үз эшен башлап җибәрергә уйлый ул. «Пенсиям яхшы, - ди Рифат Гани улы, - акчага кытлык юк. Әмма тирә-якта шул чаклы мөмкинлекләр була торып, мин кул кушырып утыра алмыйм”. Федоровка районыннан Салаватка эшкә килгән үзе кебек егетләрнең Гончаровка авылында “Башкирский гусь” җәмгыяте үстерү өчен халыкка каз бәпкәләре бирә дип сөйләүләрен исенә төшерә. Тормыш иптәшем белән киңәшләштем, барып күрдем, ничек итсәң, ничек була барысын да уйладым – менә шулай башланып китте инде.
Бу яңа эштә беренче адым документлар җыю булды. Первомайский авыл Советына мөрәҗәгать иттем һәм 49 елга арендага буа белән 8 гектар җир алдым. Аннары Гончаровкага барып тәүге партия бер тәүлеклек каз бәпкәләре алып кайттым”.
- “Башкирский гусь” җәмгыяте шартлары буенча мин 4 ай эчендә кошны тере авырлыгы 5.5 килограммга кадәр җиткерергә, алып кайткан баш саныннан 20 процентын Гончаровкага кайтарырга тиеш, калганы – минеке, - дип дәвам итә каз фермасы хуҗасы. Элек казлар белән бергә азык та бирәләр иде, хәзер андый нәрсә юк. Аның каравы бездә сулыклар, җитәрлек кимәлдә үлән бар, концентрацияле азыкны якындагы авыл хуҗалыгы предприятиеләреннән алырга өйрәндем. Безнең хуҗалыкта казлар үстерү өчен шартлар бик яхшы дип саныйм, шуңа аларны 6 килограммга кадәр дә җиткерергә мөмкин.
Бүген Рифат Ибәтуллин туган Бәгәнәш авылында шәхси ярдәмче хуҗалык иясе буларак билгеле. 2017 елдан алып ул итальян токымлы ак казлар үстерү белән шөгыльләнә. Ел саен ул 350дән 500гә кадәр бер тәүлеклек каз бәпкәләре ала. Башта аларны үз йортындагы җәйге кухняда тота. Анда ике катлы стеллажлар урнаштырылган (хуҗа бу бинаны шаяртып казарма дип йөртә).
Каз бәпкәләрен 10-20 көн бик яхшы итеп карарга кирәк, монда җылы һәм коры булырга тиеш, моның өчен инфракызыл нурланышлы махсус лампалар кулланабыз. Ә инде берәр айдан казларны буага чыгарабыз…
- Чыгымнар үзен аклыймы соң?
- Әлегә тәҗрибәм зур түгел, әмма шуны әйтә алам, кошчылык шактый отышлы хуҗалык төре. Ә бизнес буларак казлар үрчетү эше бу тармакта иң табышлы юнәлешләрнең берсе. Ни өчен? Зур казларга башка кош-кортларга караганда азык азрак кирәк. Аларның рационының 80 процентын яшел үлән тәшкил итә. Аннары йорт кошлары тәрбия шартларына талымсыз. Каз үстерүне сайлау өчен янә бер дәлил – алар тиз үсә һәм авырлык туплый. Әлбәттә, каз бәпкәләренең үлүе дә мөмкин, алар ике айга кадәр аеруча игътибар таләп итә. Буада яшәргә, көндә каз бәпкәләрен көтәргә, һәр көнне аларны кардадан чыгарырга һәм ябарга туры килә. Аннары казлар ике ай буе таптаган юлларына ияләшә һәм үзләре генә йөри башлый. 100 казны тапшыру авырлыгына кадәр симертү өчен бер тонна иген кирәк, ул 10 мең сум тора. Әмма бу соңыдан артыгы белән кайта. Сату проблемасы юк, Уфага, Салаватка, Стәрлетамакка ярминкәләргә йөрибез, каз итен килограммын 400-450 сум белән сатабыз, каклаган каз итенең килограммы меңнән артык тора. Мамыкны “Башкирский гусь” җәмгыяте килограммын 700 сум белән ала. Каз бавырын бик теләп алалар, аны иң яхшы тәмле ашамлык дип исәпләүчеләр дә бар. Үзегез исәпләп карагыз, казчылык эше табышлы дип уйлыйм. Рифатның сөйләгәннәреннән шунысы аңлашылды, бу эш мавыктыргыч та икән. Казлар тора-бара хуҗасына шул тиклем ияләшә ки, хәтта аны тавышыннан таный һәм һәм үзләренчә “га-га” килеп сәламләгән сыман итә.
Үткән елның декабрендә Фёдоровкада «Терра Гуссия» фестивале үтте, Стәрлетамак районыннан казчылык белән шөгыльләнүче Рифат Ибәтуллин “Башкортстан Республикасында ит терлекчелеген үстерү” – “Казчылык буенча интеграция” республика максатлы программасын гамәлгә ашыруда катнашканы өчен Рәхмәт хаты һәм акчалата бүләк алды. Бу программа буенча «Башкирский гусь» компаниясе халык белән актив эшли. Аның асылы шунда: апрельдән июльгә чаклы билгеле бер көндә акчасыз гына подряд килешүе буенча халыкка һәм фермерларга бер тәүлеклек каз бәпкәләре бирелә.
Бәгәнәштәге каз фермасы хуҗасының планында -предприятиене арытаба зурайту һәм үстерү. Икенче сезонда ул 600 баш алырга әзер. Ә каз үстерү белән яңа гына шөгыльләнә башлаучыларга түбәндәге мәгълүмат кызыклы булыр, мөгаен: Первомайский авыл биләмәсе территориясендә Р.Г.Ибәтуллинның шәхси хуҗалыгында авыл хуҗалыгы кулланучылар кооперативы төзү планлаштырыла. Моның максаты бер: анда яшәүче кешеләрне эшле итү, үзеңнең матди хәлеңне яхшырту.
Л.ПЫЛАЕВА.
Ю.НЕСТЕРЕНКО фотосы.
Читайте нас: