+13 °С
Болытлы
Барлык яңалыклар
КИҢӘШЛӘР
12 апрель 2020, 15:30
КАЕН СУЫНА БАРДЫГЫЗМЫ ӘЛЕ?
Каен суы тәмле генә түгел, файдалы да. Хәзер аны Европа илләрендә киң куллана башлаганнар.
Белгеч сүзенә колак салсак, каен суы кар эри, бөреләр бүртә башлаганда "уяна" һәм каен яфрак ярганда туктый. Сокның бармы-юкмы икәнен белү өчен, гадәттә, агачны тишеп карыйлар. Әгәр дә кәүсәсендә тамчылар күренә икән, димәк, баллы суны җыяр вакыт җиткән. Ачык урыннарда, авылларга якынрак җирләрдә кар тизрәк эрүчән була. Мондый урында үскән каенның сок әйләнеше дә иртәрәк башлана. Урманнарда исә кар катламы тиз генә бетми.
Каенның "елак" вакыты 15-20 көн дәвам итәргә мөмкин икән. Тик шунысы бар: көннәр кисәк кенә салкынайтып җибәргәндә, агачта да үзгәрешләр була, сок әйләнеше туктап кала. Бары кояш елмая башлагач кына, ул тагын тәмле суы белән сыйларга керешә. Каенның суы көндезләрен генә күп була, кичен исә кояш сүрелгәч кими. Тагын бер үзенчәлеге - сок бирә башлаганда аның суы үтә күренмәле була, бетү вакытында тоныклана. Бу гадәти хәл санала.
Каен суы файдалы дисәк тә, аны теләсә кайсы урыннан, теләсә нинди агачтан җыярга ярамый. Экология начар булган урыннарда үскән агачның согы организмга начар тәэсир итәргә мөмкин. Юл кырыйларында, җитештерү зоналарында үскән агачлардан сок җыярга киңәш ителми. Иң яхшысы - урманда үскән каен, дип аңлата белгечләр.
Артык тирән бораулар агачны хәлсезләндерүгә китерә, дип аңлата белгечләр. Каен агачының согы килми башлый икән, аны кабат-кабат тишәргә дә ярамый. Иң яхшысы - башка агачны сайлап алу. Сок алганнан соң яраларын капларга да онытмагыз. Тишегенә каен агачыннан ясалган чөй тыгып куегыз яки инде балчык булса да сылагыз. Согы агып беткән каен корырлык булмасын. Белгечләр ачыклык керткәнчә, карт агачтан алган сок баллырак та, тәмлерәк тә була.
Каен суын суыткычта өстен капкач белән япкан килеш ике тәүлектән артык сакларга ярамый. Кайбер кешеләр аны 1 ай дәвамында да саклап була, берни булмый, ди. Тик мондый сокның файдалы үзенчәлеге югала. Иң яхшысы - җыеп алганнан соң ике сәгать эчендә эчү. Әгәр дә аны озак вакыт саклыйсыгыз килә икән, туңдыргычка куярга кирәк. Белгечләр әйтүенчә, кайнатып саклауга караганда, туңдырылганында витаминнары югалмый.
Аллергия белән интегүчеләр каен бөреләре ачылуны котлары чыгып көтә, ә калганнар өчен иртә яз – үзе бер ләззәт. Халык каен суы җыярга ашыга. Файдасы турында күп сөйлиләр. Зыяны да бар диләр. Әйдәгез, һәммәсен ачыклыйк әле.
Каен суының составы
Эчемлектә майлар һәм аксымнар юк, углеводлар гына анда. Витаминнар комплексы да җитәрлек. Составында аскорбин кислотасы күп. Шулай ук В-группа витаминнары өстенлек итә. Каен суындагы натрий, тимер, калий, фосфор, магний, фтор һәм кальций күп авыруларны кисәтергә булыша.
Шулай ук кремний, бакыр, титан, барий, марганец та күпмедер күләмдә бар анда. Лимон кислотасы, глюкоза, фруктозадан каен суы әчкелтем-баллы тәмдә.
10 грамм суда нибары 24 ккал бар. Диетик ризыкларда еш кулланалар.
Каен суының организмга тәэсире
*организмның саклану үзлеген ныгыта;
*азык үзләштерүне яхшырта;
*кан басымын нормага сала;
*канның циркуляциясен тизләтә, канны чистарта;
*кышкы «йокы»дан соң витаминнар җитмәү белән көрәшә;
*стрессны, хроник аруны киметә;
*озакка сузылган депрессияне җиңәргә булыша;
*йокыны яхшырта, кәефне күтәрә;
*хатын-кызларда менопаузаны җиңеләйтә;
*күрем вакытында мускул тукымасындагы спазмаларны бетерә;
*ирләрнең потенциясен көйли;
*йөрәк эшчәнлеген ныгыта;
*онкологик авыруларга каршы торуны арттыра;
*бөерләрне, үт һәм сидек куыгын, бавырны чистарта;
*холестеринны чыгара;
*ябыгырга булыша;
*яралар төзәлүгә ярдәм итә;
*тырнак, чәч, тән тиресен яхшырта.
Балалар өчен каен суы
Балаларга каен суын эчертү файдалы. Составы гомумныгыту эффектына ия. Ул организмны сезонлы авитаминоздан, вирус инфецияләреннән саклый.
Кечкенә балалар төрле авыруларга тиз бирешүчән. Шуңа рационга каен суын кертергә кирәк. Әз-әзләп биреп, баланы яңа продуктка ияләштерегез. Яз җитү белән яшь ярымлык балаларга бирергә ярый.
Йөкле хатыннарга каен суы
1. Каен суын даими эчеп, көчле токсикоздан котылырга мөмкин.
2. Каен суы гипотоникларга да, гипертоникларга да килешә.
3. Шешенүгә каршы яхшы чара. Ул варикоздан саклый.
4. Авырлыкны нормада тота, артык килограммнар җыярга ирек бирми.
5. Лактация чорында каен суы эчегез, балага имезә торган сөтегез сыйфатлы булыр.
6. Каен суының файдалы сыйфатлары озаграк саклансын өчен аңа йөзем, канәфер, карлыган яфраклары кушалар.
Каен суының зыяны
1. Каен бөреләренә аллергиясе булган кешеләргә каен суы эчү тыела.
2. Консервланган каен суы шикәр авырулыларга зарарлы.
3. Бөерегез авыртса, башта табиб белән киңәшегез.
4. Промышленность объектлары, автотрассалар янындагы каеннардан алынган суны эчәргә рөхсәт итмиләр.
5. Ашказаны авыртучыларга, бөерендә таш йөртүчеләргә каен суын эчүдән тыелырга кирәк.
Каен суы нинди очракта дәва була ала?
1. Тамак авыртканда, ангина вакытында, йөткергәндә бераз җылытылган каен суы файдалы.
2. Авыз куышлыгын дәвалау өчен яхшы. Кариес вакытында тешне чайкаталар. Теш эмаленә уңай тәэсир итә.
3. Авыртуны баса торган күп даруларны алыштыра ала.
4. Салкын тигәндә, аеруча томау вакытында көнгә 1 стакан эчәргә киңәш итәләр. Температура булганда да булыша.
Читайте нас:
@1930-2024 Общественно-политическая газета Стерлитамакского района Республики Башкортостан
Свидетельство о регистрации СМИ № ПИ ТУ02-01445 от 9 сентября 2015 года выдано Управлением Федеральной службы по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций по Республике Башкортостан Главный редактор: Коваленко Альбина Альбертона
Телефон
8(3473) 25-09-31
Электрон почта
Адресы
г.Стерлитамак, ул.Комсомольская, 82, 3 этаж
Реклама хезмәте
8(3473) 25-12-01
Редакция
8(3473) 25-09-31
Кабул итү бүлмәсе
8(3473) 25-12-01
Хезмәттәшлек
Кадрлар бүлеге
8(3473) 25-18-12